တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ပီၢ်လၢ တၢ်ကွဲးလံာ်အဂီၢ်
‘‘ယွၤမ့ၢ်ယပျိာ်ဖးထီႉႉႉ ပဟးထီၣ်လၢ တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်ပှၤအလီၢ် ဒီးတၢ်သး၀ံၣ်လီၤ’’ႉ ဖဲ ၁၉၄၃ နံၣ်‚ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၇ သီန့ၣ် နအအပ ံငူူနျ ကွဲး တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ လၢခးက့ဖိ တဘ့ၣ်အလိၤဒီး ကွံာ်လီၤ၀ဲလၢ လ့ၣ်မ့ၣ်အူန့ၣ်လီၤႉ တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အတၢ် ကတိၤလၢခံကတၢၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ဃာ်အီၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲ ၁၉၄၃ နံၣ်‚ လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် (၃၀) န့ၣ်‚ အ၀ဲဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤ ဖဲ ဗကျခ့တငအဖ န့ၣ်လီၤႉ လၢခံန့ၣ်‚ ံငူူနျကာ အလံာ်ကွဲးနီၣ်ကိးနံၤတဖၣ် ဘၣ်ဃးဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ် ဖဲတၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်ပှၤအလီၢ် ဖဲတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအကတီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံက့ၤ ဒီးစဲကျံးထုးထီၣ်ရၠာစးၤလီၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်ကွဲးတဖၣ်အံၤ ကွဲးနီၣ်ဃာ် တၢ်လၢအကဲထီၣ်အသး တဆီဘၣ်တဆီ‚ အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃး တၢ်လီၤပျံၤလီၤဖုးတဖၣ် ဖဲ ့ ျၠဖင အတၢ်ပၢတၢ်ြပး‚ ဃုာ်ဒီးယွၤအဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဃံတၢ်လၤန့ၣ်လီၤႉ အလံာ်ကွဲးနီၣ်ကိးနံၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံက့ၤအီၤဆူ ကျိာ် (၆၇) ကျိာ်‚ ဒီးမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ဆူ ကယဲၢ်ပှၤလၢအဖးလံာ်သ့ဒီးနာ်လၢတၢ်အၢ‚ ဒီး…
တၢ်နာ်န့ၢ် တၢ်ကပီၤ
မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တၢ်ကစီၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ကလံၤမုၢ်ဖးဒိၣ်ကလီၤ၀ဲလီၤႉ တၢ်အံၤ ဟဲကဲထီၣ်သး ဖဲတၢ်ခုၣ်ကတီၢ် ကလံၤမုၢ်တဖျၢၣ်ဆူၣ်ထီၣ်နးထီၣ် ဒ်ကလံၤကထၢ အသဟီၣ်လီၤစၢ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲမုၢ်နၤကတီၢ်ဟဲတုၤ‚ မူခိၣ်ဖီလီၤဒီးကလံၤအူတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်‚ ဒုးကဲထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်ကထံၣ်စိဒဲဘၢၣ်ကဘီယူၤသန့ဒၣ်လဲာ်တသ့ဘၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ဖဲပဖိမုၣ်‚ ဟဲက့ၤဒိးကဘီယူၤလၢ ကဟဲက့ၤဆူဟံၣ်အဃိ ပကဘၣ်လဲၤအိၣ်ခိးအီၤန့ၣ်လီၤႉ ယဘိၣ်ထီၣ်ဆ့ကၤအလၢၤဒီး ထံအီ ဖဲယလဲၤတၢ်အံၤကတီၢ်‚ ၀ီသိလ့ၣ်ကယီကယီ‚ ဃ့ထုကဖၣ်တပယူာ်ဃီ ဒီးလၢအကါဒိၣ်န့ၢ်ဒံးတၢ်အဂုၤအဂၤမ့ၢ် ယကဘၣ်နာ်န့ၢ် သိလ့ၣ်အမ့ၣ်အူ အတၢ်ကပီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဒီးတဘျီဘျီ‚ ယကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်လၢအဟဲကဲထီၣ် တသ့အံၤ‚ ခဲလၢာ် ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး တဲဆိပာ်စၢၤကလံၤမုၢ်တဖျၢၣ်လၢ တယံာ်ကကဲထီၣ်အသး‚ လၢအမ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ အမ့ၢ်အတၢ်သံအဂ့ၢ် (ယိၤဟၣ် ၁၂း၃၁-၃၃) ‚ ဒီးတၢ်တမံၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢကတၤအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီလၢ ကမၤတၢ်လၢ အ၀ဲမၤလိာ်၀ဲ (း၂၀) န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ကခံးလီၤ ဒီးကတုၤဒၣ်လဲာ်လၢ တၢ်ကထံၣ်န့ၢ်ကျဲတသ့ ခဲလၢာ်ဃၣ်ဃၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ မ့ၢ်ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး စံးဘၣ် အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤန့ၣ်လဲၣ်ႉ ‘‘စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ တၢ်ကပီၤတက့ၢ်’’…
ဖဲထံလုၣ်ဘၢတၢ်ဟဲတုၤအကတီၢ်
ယအိၣ်ဆိးလၢခီၣ်လိၣ်ရၠာစးၣ်ဒိၣ်‚ ကီၢ်စဲၣ်တဘ့ၣ်လၢအအိၣ်လၢယူၢ်ႉအဲး (စ) အမုၢ်နုာ်လၢ အဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါလၢ အအိၣ်ဒီး လ့မုၢ်လ့တီကစၢၢ်တဖၣ် ဒီးကိးနံၣ်မူခိၣ်ဖီတဖၣ်လီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ န့ဆၢၣ်အတၢ်တတၢာ်တနါအနးကတၢၢ်လၢ ယကီၢ်စဲၣ်အံၤ‚ တဘၣ်ဃးဒီးမူခိၣ်ဖီဘၣ်‚ မ့မ့ၢ်ဟဲအသးလၢတၢ်စူၤဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤႉ သီ (မ) စၢၣ်ထံလုၣ်ဘၢတၢ် ဖးဒိၣ် ဟဲအိၣ်ထီၣ် ဖဲလါယူၤလံ ၃၁‚ ၁၉၇၆ နံၣ် ဖဲ၀့ၢ်လၢတၢ်လဲၤဟးကသုၣ် အအဲး (စ) ထဲး (စ) ဖး (ခ) အကပိာ်ကပၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲထံလုၣ်ဘၢတၢ်၀ံၤ‚ လၢခံတဆီဘၣ်တဆီ ပှၤသံပှၤပှၢ် အိၣ် ၁၄၄ ဂၤ‚ လၢအတပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ် အလီၢ်အကျဲအတၢ်ဟးဂီၤဘၣ်လီၤႉ လၢတၢ်တတၢာ်တနါအံၤအဃိ‚ တၢ်မၤလိတၢ်လၢအကါဒိၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ တၢ်မၤအီၤလၢ လီၢ်က၀ီၤ‚ လီၤလီၤဆီဆီလၢ ကျဲမုၢ်ဒီးကျဲမုၢ်ဖးထီတဖၣ် အခီၣ်ထံးအဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်ဒူၣ်လၢ အအိၣ်လၢကျဲမုၢ်တဖၣ်အကပၤ ဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ ဂာ်လၢၢ်ဒါလၢအတူၢ် ကလံၤမုၢ်အသဟီၣ်န့ၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ပမ့ၢ်စံးလၢကျဲအဂၤတဘိ‚ အ၀ဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်အခီၣ် ထံးလၢ အလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ…
တၢ်သးလီၤသဘှံးအတၢ်ထုကဖၣ်
‘‘ပၢ်သးဘိအိၣ်လၢမူခိၣ်ဧၢ‚ ယတမ့ၢ် ပှၤလၢအဃ့ထုကဖၣ်ညီနုၢ်ထီဘိတဂၤဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်အိၣ်နဲလၢမူခိၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်‚ နကနၢ်ဟူဘၣ် ယတၢ်ထုကဖၣ်‚ ဒုးနဲၣ်ယၤ ကျဲ တက့ၢ်ႉ ယတုၤယဲလၢကျဲကတၢၢ်လံ’’ႉ တၢ်ထုကဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ထုကဖၣ်အီၤ ကသံွဒံ ခီဖျိပှၤလၢအသးလီၤသဘှံး‚ ွနသမါန Bၠငူနပ ဂဲၤဒိဒ် ဲငာာပ ှအနတၠမအ အသိးလၢ တၢ်ဂီၤမူလၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါ ၢ်အ’ျ ၠ တသညိနမ်ကူ ူင်န န့ၣ်လီၤႉ ခဲအံၤ တၢ်ဂဲၤဒိလၢ ပှၤအါဂၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤန့ၣ်‚ မ့ၢ်၀ဲ Bၠငူနပ အမဲာ်ချံလၢအပှဲၤ၀ဲဒီး မဲာ်ထံမဲာ်နိန့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ တမ့ၢ်၀ဲတၢ်ကွဲးတတီၤလၢ တၢ်ဂီၤမူအပူၤဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ ှအနတၠမအ ဂဲၤဒိ ဒီးကတိၤထီၣ် Bၠငူနပ အတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်‚ အသးကလၢၢ်ဘၣ် တၢ်သးလီၤသယုၢ်လၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအသးလီၤသဘှံးဒီး‚ တသ့ၣ်ညါက့ၤ၀ဲလၢ ကဃၣ်ကဒါအသးဆူလဲၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်န့ၣ်ကဲထီၣ်တၢ်သးလီၤသဘှံးလၢအီၤလီၤႉ
ဖဲ Bၠငူနပ အတၢ်ထုကဖၣ်ကတၢၢ်၀ဲန့ၣ်‚ မ့ၢ်၀ဲဒၣ် တၢ်ကတိၤပတီၢ်မုၢ် ယိယိဖိလၢ အမ့ၢ်၀ဲ ‘‘မၤစၢၤယၤ’’ တက့ၢ်လီၤႉ ဒီးတၢ်အံၤ…
ထဲတဲးခ်ကိၣ် (ပှၤမဲးစံၣ်ကိၣ်ဖိအတၢ်အီၣ်) တမံၤဧိၤဒၣ်လဲာ်
အး့ှှ်တၣ်ဒီးအီးစတ့စဲမယၢၣ်စၢၣ် ဒီပုၢ်၀ဲၤခံဂၤ အသးဆူၣ်လၢ ကမၤကစၢ်ခရၠာစးံာ်အဂီၢ်အဃိ ထီၣ်၀ဲခရၠာစးံာ်ဖိခီလ့ၣ်ကၠိဒီးဖျိထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲသ့ၣ်ခံဂၤ တအဲၣ်ဒိးလၢ ကမၤတၢ်ခ့ တၢ်ပှၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ မ့မ့ၢ်‚ ကမၤ တၢ်ခ့တၢ်ပှၤလၢဟီၣ်ခိၣ်တခီ‚ အဲၣ်ဒိးမၤ၀ဲ လၢလၢပှဲၤပှဲၤလီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်ဃါဃုာ် အတၢ်၀ံတၢ်ယိးလၢကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်သၣ်၀ံၤလၢဖိသၣ်ကတီၢ်လၢ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢယွၤဟ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ် ဒီးဃုကျိၣ်စ့ ခီဖျိတၢ်ဆါတၢ်ပရၤတၢ်န့ၣ်လီၤႉ ဒီး ဖဲ၂၀၁၄ နံၣ်‚ အ၀ဲသ့ၣ်စးထီၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီအကျးလၢ အဆါ တဲးခ်ကိၣ် (ပှၤမဲးစံၣ်ကိၣ်ဖိအတၢ်အီၣ်) တဖၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်မၤတၢ် ထဲတမံၤလၢ တၢ်အီၣ်တၢ်အီအကျးဧိၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ ပှၤဒီပုၢ်၀ဲၢ်တဖၣ် မၤစ့ၢ်ကီး တၢ်မၤလၢအမ့ၢ်‚ တၢ်ဆါတၢ်ပရၤတၢ်‚တၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤစ့ၢ်ကီးတၢ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အီၣ်လၢအဆါဘၣ်၀ဲကိးမံၤ‚ အပရၤကလံၤလၢ အန့ၢ်ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်၀ဲ ဒ်သိးကဆီၣ်ထွဲ တၢ်အီၣ်ဆူတၢ်ကတုၤအိၣ် တၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါ‚ ဆူဖိသၣ်လၢတၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါတလၢတပှဲၤတဖၣ်အတၢ်လိၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ‚ အ၀ဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤအါထီၣ်တၢ်ဆူ ကီၢ်လၢအဘ့ၣ်အါန့ၢ်ဃုဆံလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်အဖီတၢၣ်န့ၣ် ဒ်သိးကမၤကတၢၢ်ကွံာ်တၢ်အပတီၢ်တတီၤ လၢဖိသၣ်လၢအသၣ်၀ံၤသၣ်စ့ၤတဖၣ် တဲးခ်ကိၣ်လၢ တၢ်အကတီၢ်တဘျီန့ၣ်လီၤႉ
ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအတၢ်ကတိၤလၢအဖျါဖဲမးသဲ ၁၀ အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ပနၢ်ပၢၢ်အီၤ…
မ့ၢ်မနုၤမၤကမၣ်ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လဲၣ်
ဖဲနံၣ်ကယၤ ၂၀ အကတီၢ်တုၤန့ၣ်ဒီး ‘လိဒိၣ်ထါ (မ) ’ တၢ်ကစီၣ် သံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်တထံၣ်ဆူ ပှၤဖးတၢ်ပရၠာစးၢပစၢၢ်လၢ ‘မ့ၢ်မနုၤမၤကမၣ်ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လဲၣ်’ လီၤႉ
တၢ်သံကွၢ်အံၤ မ့ၢ်ဒၣ် တၢ်သံကွၢ်ယိယိဖိ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတဂၤဂၤ ကစံးဆၢဘၣ် တၢ်အံၤခ@သဒံးလၢ‚ ‘‘ဂ့ၤလံ‚ မ့ၢ်နအိၣ်ဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢယဂီၢ်ထဲလဲၣ်လၢ ယကတဲနၤ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လဲၣ်ႉ’ ဒီးတၢ်အံၤမ့ၢ်တီ၀ဲ့တၢ်၀ဲ‚ ဒ်တၢ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒိၣ်မးလၢ တၢ်မၤကမၣ် ပဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ ဒ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လဲၤအသးတဆီဘၣ်တဆီ‚ ‘ထဲ (မ) ’ တၢ်ပရၠာစးၢပစၢၢ် ဒိးန့ၢ်တၢ်ကွဲးဆၢက့ၤတၢ်အံၤ အါမးဘၣ်ဆၣ်‚ လၢအကျါတၢ်ကွဲးဖုၣ်ဖုၣ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့လီၤလီၤဆီဆီ အိၣ်၀ဲတမံၤန့ၣ်လီၤႉ ပှၤအဲကလံးဖိပှၤကွဲးလံာ်‚ ပှၤကွဲးထါဒီး ပှၤကူၣ်သ့လၢတၢ်ဆိကမိၣ် ကၠံၣ်ႉခ့ၣ်ခၠဲးစထၢၣ်ထၢၣ် ကွဲးစံးဆၢက့ၤတၢ်အံၤထဲလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်ဖိ လွံၢ်ဖျၢၣ်‚ လၢအဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ တၢ်ကွဲးစံးဆၢက့ၤလၢ အညီနုၢ်တဖၣ် အကျါ‚ ‘‘မ့ၢ်ဒၣ်ယကမၣ်န့ၣ်လီၤ‚ သရၠာစးၣ်ဧၢ’’ႉ
ဖဲလၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ မ့မ့ၢ်တၢ်အနီၢ်ကီၢ်မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢအမ့ၢ်အတီဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်အံၤကဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်တၢ်န့ၣ်လီၤႉ မ့မ့ၢ်တၢ်စံးဆၢက့ၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်ႉ တၢ်အံၤ တမ့ၢ်…
ဟ့ၣ်က့ၤတၢ်လၢနဒိးန့ၢ်အီၤကိးမံၤ
‘‘တၢ်ခံကွၢ်စီၤကွၢ်တၢ်’’ န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကတိၤလၢ အဘၣ်တၢ်စူးကါအီၤလၢ တၢ်လိာ်ကွဲလၢနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ခ@လၢ အဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ ပှၤတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤ နုာ်လီၤလိာ်ကွဲသ့န့ၣ်လီၤႉ အဒိ - ဖဲတၢ်လိာ်ကွဲဟူးဂဲၤ မ့မ့ၢ်တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ တၢ်ဘၣ် လိာ်ကွဲအီၤအဘျီ ၁၀‚ ယမၤယဲန့ၢ်ထဲ ၄ ဘျီလီၤႉ ပှၤနဲၣ်လိတၢ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါယၤလၢ ယကခံကွၢ်စီၤကွၢ်တၢ် ဒ်ယနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤအပတီၢ် ဟူးဂဲၤ၀ဲန့ၢ်ထဲလဲၣ်လၢ အကတီၢ်အံၤ န့ၣ်လီၤႉ ပ၀ဲတဂၤဒီးတဂၤ‚ ပတအိၣ်ဒီး တၢ်အပတီၢ်လၢ အလီၤပလိာ်သးန့ၣ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ် ပဟူးဂဲၤပ၀ဲလၢ တၢ်နဲၣ်ကျဲတမံၤဃီတခီသ့၀ဲလီၤႉ လၢကျဲအဂၤတဘိ အ၀ဲစံးဘၣ်ယၤ‚ ‘ဟူးဂဲၤဆိ ၄ ဘျီလၢ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ အအိၣ်ဒီးနၤတက့ၢ်ႉတဘၣ်ထိၣ် သBတီၤနသးဒီး ပှၤနီတဂၤတဂ့ၤႉ ခံကွၢ်စီၤကွၢ်လီၤနသးလၢ အကတီၢ်ခဲအံၤတက့ၢ်ႉ ပၢၤဃာ်တၢ်လၢ နမၤအီၤသ့မၤအီၤန့ၢ်‚ ဒီးနကကမၢကမၣ်ဘၣ်လၢ အကတီၢ် မ့ၢ်ဘၣ် နဟူးဂဲၤကန့ၢ်၀ဲ ၇ ဘျီဒီးတုၤဒၣ်လဲာ်လၢအဘျီ ၁၀ လၢတနံၤအဂီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲတၢ်မ့ၢ်ဘၣ်ထွဲဆူ တၢ်ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်တၢ်န့ၣ် ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲ ဆံှဆှံလၢ‚ ‘‘ယွၤဘၣ်အသးလၢပှၤလၢအဟ့ၣ်ညီတၢ်လီၤ’’ (၁…
လၢပၢ်ကစၢ်ယွၤအကျဲတဖၣ်အပူၤ
ဖဲ ၁၉၆၀ နံၣ်‚ ကမျၢၢ်အတဟီၣ်ဆူၣ်လၢ နီးသ်လီဒ့‚ ခၠံၣ်ကၣ်ကိၣ် မုၢ်နုာ်တကပၤအံၤ မ့ၢ်ကမျၢၢ်အဆိကတၢၢ် အတဟီၣ်ဆူၣ်လၢ ကလုာ်လီၤဆီလိာ်သး အတၢ်မူတၢ်ဂဲၤအဂီၢ် န့ၣ်လီၤႉ ပှၤအၤြဖံၤကၤအမဲရၠာစးကၣ်လၢ အနီၣ်ဂံၢ်စုတစီှၤဖိတဖၣ်‚ ပရၤဟံၣ်ပရၤဃီလၢ ‘လံာ် တၢ်အၢၣ်လီၤ’ အဖီခိၣ်‚ လၢအပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးလၢ တၢ်ဟံးန့ၢ်မူဒါလၢ လံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤ အဖီခိၣ်ဒီး တၢ်တန့ၢ်ဘျုးကဲဘျုးလၢတၢ်ဒိးလဲဟံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်ဆါတၢ်ပရၤလၢ လံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤအံၤအပူၤ‚ ပှၤပရၤတၢ်ဖိတအိၣ်ဒီး တၢ်အခွဲးယာ်ဒ်သိးသိးဘၣ်ႉစ့အအ့ၣ်ကအါထီၣ်လၢ တၢ်ပိးတၢ်လီအလုၢ်အပရၤ ဖဲလၢအ၀ဲမ့ၢ်လဲၤပူၤကွံာ်ဘၣ်၀ဲ ဒ်သိးကလိးက့ၤကမၣ်ထဲတဘျီဒီး အ၀ဲကဘၣ်လီၤမၢ်ကွံာ်လၢ တၢ်လၢအဟ့ၣ်တ့ၢ်၀ဲခဲလၢာ်‚ လၢအမ့ၢ်တၢ်လိးတူာ်ကမၣ်လၢကိးလါ ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢအပရၤ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ပှၤဆါတၢ်ဖိလၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤ ဆါတၢ်လၢ အပရၤကလံၤလၢ အတလၢကွံာ်အခၢး‚ ဒီး ဖဲလၢပှၤပရၤတၢ်ဖိတဖၣ် လိးတူာ်က့ၤအကမၢ် မ့ၢ်တန့ၢ်အဃိ‚ ဘၣ်တၢ်ဟီ ထီၣ်ကွံာ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ ၀ံၤ‚ ဒူၣ်ထၢအဂၤတဒူၣ် ပရၤကဒီးဟံၣ်အံၤလၢ လံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤဒီး တၢ်သးကွံအလဲၤတရၠာစးံးအသး တဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်လီၤႉ
စီၤ့ှှမူၤအ့လးနဲၣ်ဖျါ၀ဲ အဖိခွါတဖၣ် အတၢ်စံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးဖိ တဖၣ်အဖီခိၣ်ဒီး အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်မၢန့ၢ်ဆီၣ်ခံအီၤလၢ တၢ်သးကွံတၢ်န့ၣ်လီၤႉ အဖိခွါတဖၣ်…
ထဲမ့ၣ်အူပ့ၢ်ထီၣ်တဘီဖ
ပအိၣ်လၢလံာ်ဖှိၣ်ဒၢးအပူၤ ဒီးပထံၣ်ဘၣ်မ့ၣ်လၣ်ကပျီၤထီၣ်လၢတၢ်ချၢလီၤႉ အ၀ဲပျံၤ တၢ်ဖုးတၢ်လီၤႉ ပနၢ်ဟူဒီးသ့ၣ်ညါသ့လၢ အ၀ဲအကလုၢ်အသီၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပသ့ၣ်ညါ အ၀ဲအကလုၢ်လၢအသီၣ်ထီၣ် တၢ်ကလုၢ်လၢအမ့ၢ် ပဖိမုၣ်အကလုၢ်န့ၣ်လီၤႉ တဘျီဃီ‚ ပသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလၢ အ၀ဲအခီလ့ၣ်ကၠိကရၠာစးၢၢ် မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအဘံၣ်ဘၢကတၢၢ်လၢ အ၀ဲအဂီၢ် ဃုာ်ဒီး ကၠိဖိအဂၤ ၃၀၀၀ န့ၣ်လီၤႉ ၂၀၁၈ နံၣ် ၀ူလ်စ့ၣ်မ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်အံၤ‚ ရၠာစးၤလီၤသးခ@န့ၢ်ဒံး ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢတၢ်မၤသံကွံာ် မ့ၣ်အူတဖၣ် အတၢ်မၤသကိးတၢ် န့ၣ်လီၤႉ ခဲလဖိနံယါBတီၤယိာ်လၢ အကိၢ်ဒီးဃ့ထီ‚ ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး စဲထၣ် အဲနၣ် အကလံၤ လၢအအူတၢ်‚ ဒုးဆူၣ်ထီၣ် မ့ၣ်အူအပ့ၢ်ထီၣ်ဆံးဆံးဖိတဖၣ် ဆူကအီၣ်လၢာ်ကွံာ် တၢ်လၢ အ့ကၢၢ် ၉၇‚၀၀၀ မၤဟးဂီၤကွံာ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢအအါန့ၢ်ဒံးအဖျၢၣ် ၁‚၆၀၀ ဒီးမၤသံကွံာ်ဒၣ်လဲာ် ပှၤသၢဂၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်ဂီၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိအီၤ လၢမ့ၣ်အူအီၣ် တၢ်အံၤ‚ မ့ၣ်အူအီၣ်ပျီကွံာ် တၢ်အံၤ လီၤဂာ်မးဒ်လါမဲာ်ဖံးခိၣ်လၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ် တၢ်ဘိနီတမံၤန့ၣ်လီၤႉ
လၢလံာ်ယၤကိာ်အပူၤ‚ ပှၤကွဲးလံာ် ယၢၤထီၣ် တၢ်အက့ၢ်အဂီၤဆံးဆံးဖိ ဘၣ်ဆၣ်‚ အစိကမီၤဒိၣ်၀ဲနီၢ်မး ‘‘တၢ်ဒုးအ့ၣ်ကသ့ၣ်အထးခိၣ်ဒီးထး’’ ဒီးကဘီဖးဒိၣ်တဖၣ်…
လဲၤဘျၢဘျၢ
တၢ်အံၤ‚ ဘၣ်တၢ်စူးကါ မဲာ်ချံဒီး စုလၢအဂၢၢ်လၢ ပှၤထူစံၣ်ဖိတဂၤ ကနီၤဟ့ၣ်လၢ တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးတၢ် တကျိၤဘၣ်တကျိၤ ဘျၢဘျၢန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ဖဲလၢမဲာ်ချံ မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်စူးကါအီၤ အဂ့ၤကတၢၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ‚ စုလၢအဆူၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ‚ မ့ၢ်တုၤလၢဟါကတီၢ်န့ၣ် မဲာ်ချံဒီးစုတဖၣ် လီၤဘှံးလီၤဘှါကွံာ်လီၤႉ မ့မ့ၢ်ခဲအံၤန့ၣ် တၢ်စူးကါ ွာ်ှ လၢ အအိၣ်တၢ်‚ တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဖးဒိၣ်လၢ တၢ်သူၣ်လီၤဖျးလီၤတၢ်ဒီး တၢ်ဖှံကသံၣ်ထံလၢ အကမူၤ ကမၣ်တအိၣ်၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် တၢ်ဖးဒိၣ်ဒီး ဒုးသဘ@ကွံာ် တၢ်ဘၣ်စူးကါ စုအတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်ဖးဒိၣ်လီၤႉ ဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ‚ ထဲနဆ့ၣ်နီၤခိး တၢ်ဧိၤ‚ နကဒိးန့ၢ်ကိၣ်စဲဒွံးလၢ အဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ ကျီၢ်ညၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ တၢ်ပိးတၢ်လီပၢၤဃာ်နၤ ဒ်သိးနကလဲၤတၢ်ဆူညါ လိၤလိၤဘျၢဘျၢန့ၣ်လီၤႉ
ဆိကမိၣ်က့ၤ စီၤပၤ စီၤယိၤ့ှှံယၤအဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်ႉ အ၀ဲမ့ၢ်စီၤပၤတဂၤ ဖဲအသးအိၣ်ထဲဒၣ် ‘ဃိးနံၣ်’ ဧိၤ (၂ စီၤပၤ ၂၂း၁) န့ၣ်လီၤႉ လၢခံ‚ ဖဲအသးအိၣ် ခံဆံဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ် စီၤဃံးလကံယၤထံၣ်န့ၢ် ‘လံာ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ’ လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤ…